WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

ORAZ PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO

ROK SZKOLNY 2024/2025

ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 127 UL. SMOCZA 19 WARSZAWA

CLXI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. WŁADYSŁAWA BARTOSZEWSKIEGO

 

Podstawa prawna:

 

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ

z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. poz. 325) ogłoszono dnia 20 lutego 2019 r.
obowiązuje od dnia 1 września 2019 r.

Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA LICEÓW OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

• sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy („portfolio”);
• określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego;
• określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;
• rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;
• analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;
• określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

• analizuje informacje o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach ich uzyskiwania w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych;
• analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych;
• porównuje formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika;
• konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy;
• określa znaczenie i wskazuje możliwości realizacji różnych form aktywizacji zawodowej;
• sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców;
• przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej;
• charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;
• charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

• korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia formalnego, pozaformalnego i nieformalnego;
• określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym;
• analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji;
• wskazuje możliwości kontynuowania nauki.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

• ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;
• sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-zawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji;
• dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami zawodowymi.

Głównym celem jest przygotowanie uczniów do trafnego wyboru kierunku kształcenia i zawodu oraz do roli pracownika na obecnym rynku pracy. Wybór ścieżki zawodowej ma być procesem rozwojowym, który wiąże się z kolejnymi decyzjami podejmowanymi na przestrzeni całego życia ucznia. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego ma mieć charakter celowych i zaplanowanych działań w formie pracy indywidualnej i grupowej.

Cele szczegółowe:

Uczniowie:

• poznają własne predyspozycje zawodowe, zainteresowania, uzdolnienia, umiejętności;
• rozwijają umiejętności pracy zespołowej, przełamywania barier środowiskowych oraz kształtowania właściwych relacji społecznych; - potrafią określić swoje mocne strony, są świadomi własnych ograniczeń;
• są zmotywowani do pojęcia wysiłku przy podejmowaniu decyzji w zaplanowaniu swojej przyszłości zawodowej;
• znają czynniki trafnego wyboru zawodu;
• mają informacje o zawodach i sytuacji na rynku pracy;
• znają system kształcenia oraz ofertę edukacyjną;
• znają warunki i harmonogram rekrutacji;
• wybierają zawód i szkołę po dokonaniu analizy własnych możliwość psychofizycznych z wymaganiami szkoły i zawodu;
• znają przeciwwskazania zdrowotne do wyboru zawodu;
• znają źródła informacji edukacyjnej i zawodowej;

Rodzice

• są zaangażowani i przygotowani do pełnienia roli „doradców”;
• znają czynniki wyboru szkoły i zawodu, wspomagają dzieci w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych;
• znają aktualną i pełną ofertę edukacyjną na różnych jego poziomach;
• wiedzą , gdzie szukać pomocy dla dzieci z problemami: zdrowotnymi emocjonalnymi, decyzyjnymi, intelektualnymi, rodzinnymi itp.; - włączają się do działań informacyjnych szkoły (np. jako przedstawiciele

 

Nauczyciele

• potrafią diagnozować potrzeby i zasoby uczniów;
• rozwijają talenty, zainteresowania, zdolności, predyspozycje;
• wspierają uczniów w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych zawodowych;
• realizują działania z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika; - wspierają rodziców w procesie doradczym, udzielają informacji lub kierują do specjalistów;
• angażują przedstawicieli instytucji i zakładów pracy w działania doradcze szkoły.

 

Adresaci WSDZ:

• Uczniowie;
• Rodzice;
• Nauczyciele;
• Środowiska lokalne;

Zadania osób realizujących Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego

W CLXI LO w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele przedmiotowi, nauczyciel-bibliotekarz, specjaliści (m.in. pedagog, psycholog, doradca zawodowy) oraz inne osoby zatrudnione w szkole.

Dyrektor szkoły:

• odpowiada z organizację działań związanych z WSDZ w szkole,
• powołuje koordynatora ds. doradztwa zawodowego;
• nadzoruje działanie systemu doradztwa zawodowego;
• zapewnia warunki do realizacji WSDZ w szkole;
• wspiera kontakty pomiędzy realizatorami WSDZ w szkole a instytucjami zewnętrznymi.

 

Doradca zawodowy i koordynator zespołu doradztwa zawodowego:

• prowadzi zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego,
• gromadzi warsztat pracy oraz udostępnia go osobom zainteresowanym;
• pomaga uczniom w określeniu ich zainteresowań, uzdolnień i innych cech istotnych przy podejmowaniu decyzji edukacyjnych i planowaniu kariery zawodowej;
• diagnozuje uczniów w zakresie ich predyspozycji do wykonywania wybranych przez nich zawodów.
• kieruje w sprawach trudnych do odpowiednich specjalistów, m.in. do specjalistów w Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej
• koordynuje działalność informacyjno-doradczą realizowaną przez szkołę, w tym gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe uczniom i rodzicom;
• wspiera nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, pedagoga, w zakresie realizacji działań określonych w programie realizacji doradztwa na dany rok szkolny;
• opracowuje we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, pedagogiem, program realizacji doradztwa oraz koordynuje jego realizację;
• razem z nauczycielami diagnozuje zapotrzebowanie uczniów i rodziców na informacje z zakresu doradztwa zawodowego;
• upowszechnia wiedzę na temat planowania kariery zawodowej, możliwości uzyskiwania informacji o sytuacji na rynku pracy krajowym, UE i poza nią;
• współpracuje z instytucjami zewnętrznymi wspierającymi Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego;
• współpracuje z doradcą zawodowym z Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej; 5
• sporządza na koniec roku szkolnego sprawozdanie z realizacji programu realizacji doradztwa w szkole;
• systematycznie podnosi własne kwalifikacje.

 

Pedagog i psycholog:

• diagnozuje potrzeby edukacyjne uczniów;
• udziela indywidualnych konsultacji dla uczniów i rodziców potrzebujących wsparcia;
• wspomaga i konsultuje uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i ich rodziców;
• razem z koordynatorem planuje dalszy rozwój systemu doradztwa w szkole.

 

Nauczyciele:

• poszerzają treści programowe przedmiotu o aspekty zawodoznawcze;
• motywują do nauki poprzez prezentację różnych technik uczenia się;
• motywują do rozwoju zainteresowań edukacyjnych;
• zachęcają do udziału w konkursach przedmiotowych, olimpiadach, zawodach itp.;
• odkrywają potencjał ucznia i udzielają wsparcia w jego rozwoju;
• wspomagają uczniów w podejmowaniu i realizowaniu decyzji;
• rozwijają i umacniają u uczniów poczucie odpowiedzialności za rozwój edukacyjno-zawodowy;
• propagują aktywną postawę wobec przemian zachodzących na rynku pracy (otwartość i gotowość na zmiany: w tym również zmiany pracy i profesji w ciągu kariery zawodowej; mobilność, elastyczność
• wdrażają do idei kształcenia ustawicznego;
• współpracują z rodzicami w zakresie motywowania ucznia do nauki oraz wskazywania najbardziej efektywnych form nauki dostosowanych indywidualnie do ucznia;
• wspierają rodziców w roli doradców ucznia poprzez przekazywanie informacji zwrotnych dotyczących możliwości ucznia w zakresie przedmiotów szkolnych, umiejętności, zainteresowań (profil przedmiotowy ucznia);
• udzielają rekomendacji dotyczących dalszych ścieżek kształcenia;
• wychowawcy na lekcjach wychowawczych wprowadzają podstawy treningu interpersonalnego oraz realizują tematy zawodoznawcze;
• nauczyciel podstaw przedsiębiorczości oraz biznesu i zarządzania omawia treści dotyczące pracy, przedsiębiorczości;
• nauczyciel bibliotekarz gromadzi informacje o zawodach i drogach uzyskania kwalifikacji zawodowych. Gromadzi literaturę z zakresu psychologii, prawa pracy, doradztwa zawodowego, udostępnia informatory i ulotki dotyczące dalszej drogi kształcenia oraz wskazuje źródła informacji.

Realizacja Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego Liceum posiada odpowiednie zasoby do realizacji wyznaczonych zadań w ramach WSDZ. Szkoła dysponuje odpowiednim zapleczem do udzielania porad i konsultacji indywidualnych oraz pomieszczeniami do prowadzenia warsztatów grupowych. Doradztwo zawodowe w szkole jest realizowane: na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą, w ramach wizyt zawodoznawczych, wycieczek szkolnych, zajęć pozalekcyjnych.

Metody i formy organizacji:

• porady i konsultacje indywidualne
• zajęcia grupowe prowadzone metodami aktywnymi: praca w grupach,
• testy, kwestionariusze, ankiety,
• wykłady, pogadanki
• warsztaty,
• debaty, dyskusje
• konkursy tematyczne,
• wycieczki,
• spotkania ze specjalistami i przedstawicielami różnych zawodów, przedstawicielami rodziców, absolwentów,
• gry diagnostyczne i symulacyjne,
• programy multimedialne,
• powiązanie treści programowych przedmiotu ze światem zawodów,
• zorganizowanie targów edukacyjnych w szkole,
• udział w salonach edukacyjnych,
• współpraca z Fundacją „Jeden Muranów”,
• organizowanie kiermaszy charytatywnych,
• udział w akcjach wolontariackich,
• współpraca z agencjami zatrudnienia, pracodawcami, Urzędem Pracy, uczelniami, OHP, ORE, Poradnią PPP,
• „Cykl spotkań z ciekawym człowiekiem” – spotkanie, warsztaty z ludźmi wykonującymi ciekawe zawody,

 

Tematyka zajęć z zakresu doradztwa zawodowego

Poznanie własnych zasobów

Cel: Uczeń sporządza bilans własnych zasobów na podstawie autoanalizy (zainteresowania, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) i analizuje je w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej, określa obszary do rozwoju osobistego i edukacyjnego (aspiracje, potrzeby) oraz ustala przeciwwskazania zdrowotne do wyboru zawodu, określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową.

Świat zawodów i rynek pracy

Cel: Uczeń analizuje informacje o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy w kontekście dokonywanych wyborów edukacyjno-zawodowych, wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy, porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców, określa znaczenie i wskazuje możliwości realizacji różnych form aktywizacji zawodowej, sporządza dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców, potrafi zaprezentować siebie i swoje kompetencje podczas rozmowy kwalifikacyjnej, wskazuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej oraz instytucje rynku pracy. 

Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Cel: Uczeń korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia formalnego, pozaformalnego i nieformalnego, określa znaczenie uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym, analizuje możliwości uzyskiwania, poszerzania, uzupełniania kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Cel: Uczeń samodzielnie dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej lub przy wsparciu doradczym; planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-zawodowych uwzględniając własne zasoby, wartości, potrzeby oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji; identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich okolicznościach korzystać z ich pomocy.

 

Tematyka zajęć grupowych prowadzonych przez doradcę zawodowego w klasach I-IV liceum:

1. Moja droga do zawodu.
2. Poznawanie siebie. Pozytywna autoprezentacja.
3. Czynniki wpływające na wybór zawodu. Analiza własnych zasobów w kontekście planowania ścieżki edukacyjnozawodowej.
4. Moje zainteresowania zawodowe.
5. Oczekiwania rynku pracy.
6. Rynek pracy, a szanse zatrudnienia. Zawody przyszłości.
7. Formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy.
8. Aktywny na rynku pracy. Szukam pracy.
9. Rynek edukacyjny w Polsce i za granicą.
10. Jak wybrać uczelnie wyższą?
11. Uczę się przez całe życie.
12. Wiedza warunkiem sukcesu. Wybieramy szkołę/wybieramy uczelnię.
13. Podejmowanie decyzji życiowych.
14. Znam siebie, znam rynek – dokonuję wyboru

 

Działania związane z realizacją doradztwa zawodowego w LO

	Tematyka działań	Liczba oddziałów, których dotyczą zadania	Metody i formy realizacji	Termin	Osoba odpowiedzialna
1.	Spotkanie z zespołem ds. realizacji doradztwa zawodowego, analiza założeń programu doradztwa zawodowego na rok szkolny 2023/2024	klasy I - IV	dyskusja, analiza potrzeb	wrzesień	Doradca zawodowy
2.	Diagnoza potrzeb doradczych uczniów	klasy I - IV	Sondaż (ankieta) Dyskusja grupowa	październik	Doradca zawodowy
3.	Diagnoza planów i aspiracji edukacyjnych i zawodowych	Klasy I - IV	Sondaż	październik	Doradca zawodowy
4.	Analiza danych uzyskanych z diagnozy	Klasy I - IV	prezentacja i omówienie uzyskanych informacji; spotkanie z wychowawcą klasy, Zespołem doradztwa zawodowego,	listopad	Doradca zawodowy, Wychowawca, Zespół doradztwa zawodowego
5.	Realizacji zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla klasy VII	Klasy I - IV	zajęcia obowiązkowe	cały rok	Doradca zawodowy
6.	Aktualizacja gazetki dotyczącej doradztwa zawodowego	klasy I - IV	gazetka ścienna	cały semestr	Doradca zawodowy, Zespół doradztwa zawodowego
7.	Indywidualne doradztwo edukacyjno-zawodowe	klasy I - IV	Indywidualne konsultacje	Cały rok	Pedagog, psycholog, doradca zawodowy
8.	Ewaluacja końcowa - Spotkanie z zespołem ds. realizacji doradztwa zawodowego, analiza realizacji założeń programu doradztwa zawodowego	klasy I - IV	sondaż	Po koniec II semestru	Doradca zawodowy, Zespół doradztwa zawodowego

 

Opracowanie: Zespół doradztwa zawodowego:

Marzanna Wesołowska – doradca zawodowy

Jolanta Karwacka – pedagog szkolny

Anna Gajewska – pedagog szkolny

Karolina Sołtysik – psycholog szkolny

Małgorzata Rybicka – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej

Magdalena Lewandowska – nauczyciel bibliotekarz

Halina Chmielewska – nauczyciel języka polskiego